การศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาของการเปลี่ยนผ่านของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ จากศูนย์การศึกษาพิเศษไปสู่โรงเรียนทั่วไป

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาสภาพปัจจุบัน และปัญหาในการเปลี่ยนผ่านของเด็กที่มีความต้องการพิเศษจากศูนย์การศึกษาพิเศษไปสู่โรงเรียนทั่วไป 2. ศึกษาแนวทางของการเปลี่ยนผ่านของเด็กที่มีความต้องการพิเศษจากศูนย์การศึกษาพิเศษไปสู่โรงเรียนทั่วไป การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การเก็บข้อมูล ผ่านการสนทนากลุ่ม (Focus Group) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเป็นแบบบันทึกการสนทนากลุ่ม โดยทำการศึกษาเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง จากนั้นจึงทำการสร้างข้อคำถาม โดยมีผู้เชี่ยวชาญทางการศึกษาพิเศษ 2 ท่าน ในการพิจารณา และให้ข้อเสนอแนะ ซึ่งประเด็นการสนทนากลุ่มเป็นคำถามปลายเปิด มี 3 ข้อหลัก ๆ คือ 1) สภาพปัจจุบันและปัญหาของในการเปลี่ยนผ่าน 2) ปัญหาในการส่งต่อ และหลังการส่งต่อ และ 3) แนวทางการพัฒนาระบบการส่งต่อให้มีประสิทธิภาพ และทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) จากแบบบันทึกการสนทนากลุ่มครูการศึกษาพิเศษ และนักสหวิชาชีพต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง และมีส่วนเกี่ยวข้องกับระบบการส่งต่อ โดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) รวม 13 คน จากการศึกษา พบว่า ปัญหาการเปลี่ยนผ่านของเด็กที่มีความต้องการพิเศษจากศูนย์การศึกษาพิเศษไปสู่โรงเรียนทั่วไปนั้นมีระบบการส่งต่อระหว่างศูนย์การศึกษาพิเศษ และโรงเรียนเรียนในประเทศไทยแต่กลับไม่สามารถใช้ระบบดังกล่าวได้ตามที่วางแผนเอาไว้ ทำให้เด็กพิเศษไม่ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง บางรายมีพัฒนาการถดถอยจนต้องกลับมาฝึกที่ศูนย์การศึกษาพิเศษเหมือนเดิม ซึ่งจากข้อมูลการสัมภาษณ์พบว่า ทางแก้ปัญหานั้นควรเริ่มต้นที่ผู้บริหารของทั้งศูนย์การศึกษาพิเศษ และโรงเรียนควรสื่อสารกัน และออกนโยบายการส่งต่อข้อมูลที่สอดคล้องอาจเน้นไปที่ขั้นตอนที่ไม่ต้องผ่านหลายขั้นตอนทำให้สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูลกันได้ง่ายและเร็วขึ้น เป็นประโยชน์ในส่งต่อ และการพัฒนาเด็กที่มีความต้องการพิเศษต่อไปในอนาคต